Met veel kunst- en vliegwerk heeft Ede een positief rekeningresultaat van €5,1 mln. behaald

Afgelopen PDE (9 mei) heeft de raad gedebatteerd over de programmarekening en haar grondexploitatie. De begrotingsomvang bedraagt ruim € 390 miljoen. Het rekeningresultaat is €5,1 miljoen voordelig. Twee posten geven de meeste inkleuring: de uitkering stroppenpot sociaal domein (€3,3, miljoen) en het resultaat grondbedrijf (€4,9 miljoen). Dit zijn incidentele meevallers. De exploitatierekening sluit af met een negatief resultaat van €3,1 miljoen. Dit is een optelsom van voor- en nadelen op verschillende programma’s. Creatief is door het college in 2018 omgegaan met reservemutaties (vrijval) om tekorten terug te dringen. Positief om te melden is dat het weerstandsvermogen is verbeterd en de risico’s lager worden ingeschat.

© Gemeente Ede

VVD Ede liet zich kritisch uit over het ontbreken van de goedkeurende controleverklaring van de accountant van de Gemeente. Zorgaanbieders in het sociaal domein zijn nog steeds niet in staat tijdig hun productieverantwoordingen aan te leveren, waardoor de accountant een voorbehoud maakt. Het rekening resultaat is weliswaar positief, maar niet de exploitatierekening van de algemene dienst. Grote 'boosdoeners' zijn Jeugdzorg en WMO met hun openeinderegelingen.

Met de invoering van de Participatiewet, de nieuwe WMO en de Jeugdwet per 1 januari 2015 ('de transitie') is het sociaal domein in één klap het grootste domein binnen het takenpakket van de gemeente geworden. Het transformeren (en integreren) is nog steeds niet afgerond en verklaart de grote overschrijdingen. Bij Jeugdzorg bijvoorbeeld zijn de kosten 10 miljoen hoger dan de vergoeding van het Rijk en dat is fors. Het college wil in 2019 €6,5 miljoen ombuigen. Bij ongewijzigd beleid zal waarschijnlijk nog een keer 7,5 miljoen moeten worden omgebogen.

Recent heeft VNG voor Jeugdzorg meer geld gevraagd. Het tekort in Ede staat niet op zich zelf. Het is een landelijk probleem. Er is € 480 miljoen nodig (landelijk). Het Rijk wil maximaal € 300 miljoen tegemoet komen. Onduidelijk is op dit moment wat de uitkomst gaat worden en wat de gevolgen zijn voor Ede.

Openbare Ruimte

Het programma Openbare Ruimte heeft een forse investeringsoverschrijding van 2,2, miljoen. Bij groot onderhoud in werken waren grote tegenvallers. De gemeente zal meer budgetdiscipline moeten toepassen, alhoewel in de voorlaatste bestuursperiode straf is bezuinigd. Vroeg of laat betaal je dan daar toch de tol voor (vorm van kannibalisme).

De woningproductie binnen gemeentelijke projecten is sterk achtergebleven (slechts 395 woningen van de geplande 690 woningen). Dit vindt de VVD teleurstellend. Met de stijgende grondprijzen zijn de marges te laag voor de projectontwikkelaars en de bouwers om te bouwen voor sociale koop of huur. Een nieuwe huisvestingsverordening acht de VVD noodzakelijk.

Ede dreigt door haar kavels op de bedrijventerreinen te geraken voor de lage milieucategorieën. In 2018 is bijna 11 ha uitgegeven. Gezien de hoge vraag van lokale ondernemers zijn nieuwe overheidsplannen hard nodig. De gemeente kan dit echter niet alleen beslissen. Dit gaat in overleg met WGR Food Valley en de Provincie Gelderland. Nieuwe beleidsvoornemens van het college zijn noodzakelijk.

Voor de zomer zal de Perspectiefnota 2020 worden behandeld, die als input dient voor de Programmabegroting 2020-2023. Het college komt in eerste instantie met voorstellen én een sluitende begroting. Hierop kan de raad amenderen (wijzigen) of moties voor indienen. Het grote politieke spanningsveld wordt dat o.a. VVD alleen wil ombuigen binnen het sociaal domein. Andere partijen willen ook ombuigen binnen andere programma’s om het sociaal domein te ontzien. Ons voorzieningenniveau wordt dan aangetast. Hier is het laatste woord in de raad nog niet over gezegd...