TERUGBLIK Hoe kan het gebeuren dat een bestuurder met zoveel jaar ervaring op verschillende niveaus in bestuurlijk Nederland blind het COA volgt? Inwoners zijn niet in beeld, inwoners laten participeren komt bij alle overwegingen in het college niet op en de raad wordt gezien als een lastige hindermacht. Het is immers een bevoegdheid van het college! Bij de noodopvang is het toch ook allemaal op rolletjes gegaan?
Verzoeken van de VVD in de raad, raadsvragen en memo’s aan het college worden allemaal terzijde geschoven. Toen de Cavalerie nog in Ede was gehuisvest zei de simpele burger: ‘Hoog op zijn paard gezeten, op straat veel praats en thuis geen eten’.
De Otterloërs zetten het college weer met beide benen op de zandgrond. Het omgekeerde van burgerparticipatie doet in Ede zijn intrede. ‘Bestuurders participatie’: de bewoners nemen de bestuurders in de houtgreep en betrekken de bestuurders, of zij het nu willen of niet, bij hun zorgen.
BEWONERSBIJEENKOMST OTTERLO De bewonersbijeenkomst was onthullend. Otterloërs brachten heel gedisciplineerd hun mening naar voren en het college reageerde zakelijk, afstandelijk. En op een bepaald moment zelfs wijzend met vingertje, verwijtend naar de inwoners van Otterlo. Bij de afsluiting van de bijeenkomst lukte het onze burgemeester niet om de bewoners te bedanken voor hun inbreng. Nee, de burgemeester vertrok door de zij-uitgang. Een hardere les hadden onze bestuurders niet kunnen krijgen. Het college probeerde het beschadigde imago van Ede weg te drukken door een media offensief te starten. Nu was ineens niets in beton gegoten. Het getal van 600 was voor het college ineens niet meer heilig. De geloofwaardigheid van dit college daalde tot een absoluut dieptepunt.
Voorzitter gemeenteraad Cees van der Knaap verwisselde de functie van staatssecretaris in het kabinet Balkenende voor burgemeester van Ede. Burgerparticipatie stond bij zijn aantreden hoog in zijn vaandel. Hoe anders is dat nu in de tweede ambtstermijn. De burgemeester ontpopt zich als traditionele bestuurder, ziet de inwoners nauwelijks staan en lijkt lak te hebben aan burgerparticipatie. De raad wordt compleet genegeerd en buiten spel gezet. Onze voorzitter ziet de raad niet zitten. Zelfs vertrouwelijk overleg met de raad kan er niet van af. Maar de burgemeester voert wel vertrouwelijk overleg met enkele inwoners van Ede over de vestiging van een AsielZoekers Centrum. Het door de jaren heen opgebouwde imago van de burgemeester was binnen een dag foetsie. Het vertrouwen dat te voet kwam en te paard ging.
Vragen
- Raadsleden leggen bij het aantreden een eed of gelofte af met als doel dat het raadslid het raadswerk plichtsgetrouw en aan de voorschriften (waaronder geheimhouding wanneer dat opgelegd wordt) uitoefent. De inwoners van Ede leggen deze eed niet af. Kan de burgemeester uiteenzetten waarom hij de raadsleden volstrekt heeft genegeerd?
- Waarom gaat de burgemeester niet in op vragen, gesteld door de VVD, om de raad vertrouwelijk te informeren?
- Waarom verkoos de burgemeester om wél een aantal inwoners in vertrouwen te nemen?”
***********************************************************
Reactie op het procesvoorstel van het college
Essentie voor de VVD: draagvlak en duidelijkheid bij en naar de inwoners.
Burgemeester ga de wijken in en de dorpen af. Ga met de inwoners in overleg. Vraag naar hun ideeën en geef antwoord op vragen. Burgemeester kom uw toezeggingen echt na.
VLUCHTELINGEN Over vluchtelingen heeft iedereen een mening en bij doorvragen heeft iedereen wel een oplossing. Tegenstanders begrijpen ook dat we íets moeten, voorstanders weten dat er grenzen zijn aan de opvang. De omvang van deze problematiek en de snelheid waarmee het op ons afkomt is volstrekt nieuw. Het vraagt tijd om onze inwoners daarin mee te nemen. Het vraagt bestuurlijke creativiteit om het vertrouwen te krijgen van onze bewoners in de aanpak en de gekozen oplossingen. De standaard bestuurlijke aanpak werkt niet! Doen wij dat wel dan zal 18/11 (bijeenkomst inwoners Otterlo) in al zijn hevigheid een vervolg krijgen.
COMMUNICATIE De inwoners deelgenoot maken van en laten meedenken over de problematiek van het huisvesten van vluchtelingen is voorwaarde voor succes. Dat vraagt vanaf het begin tot het eind om een open en transparant proces. Luisteren naar de mening van de bewoners. Serieus luisteren alleen is niet voldoende. Laat zien wat de raad er mee doet of leg het onderbouwd ter zijde. Echt werken aan het samen doen, er samen voor willen gaan en samen verantwoordelijkheid dragen. Dat zijn de uitgangspunten van de VVD Ede.
TRANSPARANTIE Het voorstel, wat nu in de krant staat, straalt een beetje deze houding uit. Dat is positief. De VVD Ede wil best geloven dat het college, voor de vorm, een mentaliteitsverandering heeft ondergaan. Heeft het college nu echt de draai gemaakt van puur interne gerichtheid naar externe openheid, naar betrokkenheid met de inwoners en naar transparantie?
EDE STAD Dubbele pagina in Ede Stad met als kop: ‘stappenplan opvang vluchtelingen AZC’. Is dit dé communicatie met de inwoners van Ede? Is dit voor alle inwoners te begrijpen? Hoeveel Edenaren weten wat een AZC of een stappenplan of brede uitvraag locaties samenleving of een longlist locaties is? Zoveel informatie verpakt in complexe zinnen en hoogdravende trefwoorden komt niet binnen bij driekwart van de Edenaren. Stem de communicatie echt af op de inwoners. Maak in de communicatie onderscheid tussen schoolgaand, jong en wat ouder, tussen veertiger en vijftiger, tussen senior en bejaard, tussen Nederlander en van geboorte niet Nederlander, onderken het opleidingsniveau en pas het taalgebruik daarop aan. Zorg voor professionele inbreng van kennis, door bijvoorbeeld ervaringsdeskundigen.
DRAAGVLAK Voor de VVD draait het allemaal om draagvlak bij de inwoners, om begrip bij de inwoners dat wij met elkaar kunnen bijdragen aan het oplossen van een humanitair probleem. Positief om een netwerk van ongeveer 50 mensen uit de Edese samenleving te formeren maar daarmee hebben wij nog niet de inwoners bereikt.
Concreet stelt de VVD voor om voor eind januari in alle dorpen en wijken van Ede een bewonersbijeenkomst te organiseren en om zo de hele problematiek van de huisvesting vluchtelingen in Ede bespreekbaar te maken.
Het college vraagt aan de Edese ondernemers en de inwoners naar mogelijkheden om asielzoekers te huisvesten. Nodig iedereen al in het begin uit om ideeën aan te dragen. Dan ben je transparant en werk je aan betrokkenheid.
Mooi dat een raadswerkgroep alle stappen nauwgezet mag volgen en voortdurend wordt geïnformeerd. Maar niet helder is waarover de raad straks beslist en wat het college aan zichzelf houdt en als haar bevoegdheid blijft zien.
BEGRIP VOOR ELKAAR Voorts stelt de VVD voor om lespakketten voor de basis- en middelbare scholen die het probleem in beeld brengen, te laten maken. Laat vluchtelingen die goed Engels spreken een lezing geven over wat zij hebben meegemaakt en hoe zij de hele problematiek ervaren. Dat is bouwen aan draagvlak, aan begrip en aan verbondenheid.
Ook vindt de VVD dat vluchtelingen, om hun komst zo goed mogelijk in te passen in onze samenleving, zo snel mogelijk bekend raken met de fundamentele waarden van de Nederlandse samenleving, zoals vrijheid, gelijkheid en solidariteit. Wij hebben begrepen dat asielzoekers die mogen blijven de participatieverklaring, die hen hierop wijst, tekenen bij de start van het traject van inburgering. Wat zijn de mogelijkheden die onze gemeente heeft om de fundamentele waarden van onze samenleving bespreekbaar te maken zodra de vluchtelingen in de opvanglocaties van onze gemeente verblijven? Kunnen zij al meteen kennis nemen van onze Grondwet? Deze is inmiddels in het Arabisch beschikbaar. Wat ons betreft is dit een voorwaarde die we stellen voor het verdere vervolg.
PROJECTORGANISATIE De VVD begrijpt dat ruim een week onvoldoende is om een hele projectorganisatie goed op te zetten volgens de beginselen van projectmatig werken. De VVD verzoekt het college de uitwerking voor de besluitvorming in januari aan de raad te sturen. Als tip geven wij het college mee om één projectleider volledig vrij te maken voor deze klus. Twee projectleiders die beiden een deel van hun tijd hieraan gaan besteden werkt niet. Daarmee introduceer je op voorhand al een risico. De eindtijd is voor de VVD geen absoluut gegeven. De detailplanning zal duidelijk moeten maken wat haalbaar is. Het afbreukrisico van dit proces is te groot. Dat leerde Otterlo ons wel.
KADERS De VVD kan zich vinden in maximaal één kleine opvang locatie per dorp of wijk van Ede met een totale capaciteit van 600 vluchtelingen voor de duur van 5 jaar. Dit staat los van de tijdelijke noodopvang in de gebouwen 85 en 86. Deze noodopvang sluit medio volgend jaar.
FINANCIËN Draagvlak bij de inwoners is het uitgangspunt voor de VVD. Dat brengt kosten met zich mee. In vergelijking met de koopzondag is het vluchtelingen probleem een veelvoud groter en complexer. De VVD heeft er geen moeite mee wanneer het goed laten verlopen van dit proces meer gaat kosten dan het bedrag dat is besteed voor de koopzondag.
VRAGEN
• Wat zijn precies de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de raad in de verschillende fasen van het proces? En wat zijn de beslispunten? Wat is de inhoud van de beslispunten?
• Waar ligt de bevoegdheid om het uiteindelijke besluit te nemen over de locatie(s)? Ligt dit bij de raad of bij het college? Of mag de raad alléén wensen en bedenkingen uitspreken?
• Wil het college de inwoners, maatschappelijke organisatie en bedrijven uitnodigen om suggesties te doen voor mogelijke locaties die meegenomen worden op de longlist?
• Neemt het college het voorstel van de VVD over om voor eind januari bewonersbijeenkomsten te organiseren in alle dorpen en wijken van Ede?
CONCLUSIE De VVD wil het college voorstel steunen mits ruim voor 14 januari een voorstel, dat voldoet aan alle eisen van projectmatig werken, wordt uitgewerkt en op tafel ligt. Daarnaast verwachten wij duidelijke antwoorden op de gestelde vragen.
Alexander Vos de Wael en Hester Veltman
Wilt u iets toevoegen aan bovenstaande tekst? Dat kan!
Mail naar alexandervosdewael@ede.vvd.nl of hesterveltman@ede.vvd.nl