Informateur Bouwman was een week eerder tot het advies gekomen om een college met SGP, CU, GB, D66 en CDA nader uit te werken. D66 ziet dat echter niet zitten en had daarom diet derde overleg aangevraagd.
Hester Veltman sprak namens VVD Ede deze woorden:
"Geachte voorzitter,
Allereerst ook namens VVD Ede hartelijk dank aan de informateur voor de tijd en moeite die hij heeft gestoken in het opleveren van zijn advies.
Christelijk – niet-christelijk
Ede is de laatste jaren aan het groeien, maar ook aan het veranderen. Langzaam verandert de gemeente van zwaar christelijke biblebeltgemeente naar een moderne gemeente waar de winkels in Ede op zondag open mogen zijn, de regenboogvlag wordt gehesen en er ruimte is voor allerlei verschillende soorten evenementen (ook op zondag). Deze verandering is ook aan de zetelverdeling te zien na de afgelopen verkiezingen. Van de 39 zetels waren er in de vorige periode 19 voor christelijke partijen, nu nog maar 17 en er zijn er dus nu 22 voor de niet-christelijke partijen.
Het voorstel dat is gedaan door de informateur is hiervan geen weerspiegeling. En VVD Ede betreurt dat zeer. VVD Ede gunt onze gemeente een ruimere blik en vindt het niet terecht als de christelijke signatuur – met respect voor de partijen die deze signatuur hebben - de overhand krijgt in de coalitie.
Van de voorgestelde combinatie maken twee partijen deel uit die de vrijheid om jezelf te kunnen zijn en zondagsopening hoog in het vaandel hebben staan. D66 heeft al laten weten zich niet te kunnen vinden in het voorstel. Hoe zit dit met Gemeentebelangen? Een partij die pretendeert de vrijheid om jezelf te kunnen zijn, zondagsopening en gave evenementen, ook op zondag, hoog in het vaandel te hebben staan. Maar gaat bij Gemeentebelangen het pluche boven principes? Werken zij eraan mee dat alle christelijke zetels in de coalitie komen en er geen enkel in de oppositie zit? En gaan zij afspraken maken over bijvoorbeeld de zondagsopening in Bennekom en hoe om te gaan met evenementen op zondag of laten zij dit vrij aan stemming in de raad?
Links – rechts
Dan nog een andere reflectie. In de huidige raad zijn er 22 zetels die passen aan de rechterkant van het politieke spectrum. En 17 die passen aan de linkerkant van het politieke spectrum. Links heeft weliswaar twee zetels gewonnen (D66 plus één, PvdA plus één, Mens en Milieu Ede plus één, GroenLinks min één), maar is nog beduidend in de minderheid. Wat VVD Ede betreft is de door de informateur voorgestelde combinatie in die zin wél goed gekozen.
We lazen dat D66 met het huidige voorstel spreekt over een ‘ruk naar rechts’. Dat vinden wij een vreemde constatering en niet terecht. Met een ruk naar rechts zou je denken dat sprake is van een overweldigende beweging naar rechts. Terwijl met het voorstel van de informateur, als je dat vergelijkt met de vorige periode, er één zetel meer in de coalitie naar rechts zou gaan en links gelijk zou blijven.
Ook enkele andere partijen (GroenLinks, ChristenUnie, PvdA) stellen coalities voor waarin zij zeggen een goede afspiegeling van links en rechts te zien, maar waarbij zij links de meerderheid toedichten die er in de raad dus écht niet is.
Er wordt nu gezocht naar een balans. En die is er wat ons betreft níet als de coalitie in meerderheid uit partijen zou bestaan uit de linkerkant van het politieke spectrum.
Zoals eerder gezegd, nemen wij vanwege de verkiezingsuitslag als VVD een bescheiden houding aan. Maar als we een uitspraak doen over een coalitie die onze voorkeur heeft dan zeggen wij: SGP, CU, GB en D66. Hiermee doe je recht aan de uitslag: qua verdeling christelijk - niet-christelijk én qua verdeling links-rechts. Dat er 5 wethouders nodig zijn, daar is het VVD het wel mee eens. Maar dat is op verschillende manieren op te lossen. En daarbij zou óók gedacht kunnen worden aan het toevoegen van de VVD. Dat lijkt het meest logisch omdat je daarmee de verdeling christelijk – niet-christelijk én links-rechts in balans houdt.
Diversiteit
Last but not least. Wij zijn er ook van overtuigd dat een college beter functioneert als sprake is van meer diversiteit. In deze raad hebben vele partijen de afgelopen jaren hun mond vol van diversiteit en inclusie en dat we daarin als gemeente het goede voorbeeld moeten geven. Maar dit is met de voorgestelde set aan wethouders ver te zoeken. Ook met de vier partijen die ik zojuist als geschikt motorblok noemde is dit het geval. Beste mensen, dit kan toch niet waar zijn, anno 2022 in een gemeente met deze omvang? Is het werkelijk zo dat het college een mannenzaak is? Is er werkelijk bij deze partijen geen vrouwelijke wethouderskandidaat die geschikt is? Het zou betekenen dat wij met Ede in het lijstje van ‘pure mannencolleges’ komen te staan. En als ik dan een foto van dat nieuwe college voor me zie, gaan we terug in de tijd. Zeker in de combinatie met 3 christelijke partijen, als daaraan wordt vastgehouden. Dit staat los van het feit dat we als VVD Ede een vrouwelijke wethouderskandidaat hebben. Maar ik laat mij de kans om dit namens mijn partij te zeggen niet ontnemen omdat ik toevallig een vrouw ben.
Dank u wel."