Allereerst: het amendement is geen uitgekauwd plan. Overal in Nederland wordt gezocht naar oplossingen zo goed mogelijk invulling te geven aan het vluchtelingenvraagstuk. Creativiteit en denken buiten de bestaande kaders (lees COA regels) zijn nu gewenst.
De VVD heeft met het amendement een
voorzet gedaan om hierbij de fundamentele waarden die de basis vormen van onze
Nederlandse samenleving op gemeentelijk niveau te betrekken. Het amendement is
een opdracht aan het college om, aanvullend op alles wat het COA doet om
vluchtelingen of asielzoekers bekend te maken met deze fundamentele waarden,
hier ook gemeentelijk nadrukkelijk betrokkenheid bij te tonen.
Waarom het amendement?
Het is de gemeente die op korte termijn
geconfronteerd kan worden met confrontaties die ontstaan door
cultuurverschillen. Deze confrontaties ontstaan als gevolg van de instroom van
vluchtelingen, door hoe verschillend gedacht wordt over individuele vrijheden
en verantwoordelijkheden, over de scheiding van religie en politiek, de positie
van vrouwen, kinderen en homo’s en over de in Nederland gangbare democratische
beginselen. Vergelijk de gebeurtenissen in bijvoorbeeld Keulen (beroving en aanranding
van vrouwen op een plein) en Almere (aanranding van een vrouw). Ook binnen
AZC’s doen zich soms incidenten voor, bijvoorbeeld Arnhem (homo’s bedreigd
binnen een AZC), Heumensoord (homo’s bedreigd binnen een AZC). Daarnaast willen
we dat op lange termijn de integratie van asielzoekers goed verloopt en dat we
tot een inclusieve samenleving komen. Het meest zichtbaar zal dit zijn op
lokaal niveau, in onze wijken en buurten.
We denken dat meer betrokkenheid van de
leden van het college en de gemeenteraad om de fundamentele waarden onder de
aandacht te brengen en bespreekbaar te maken, helpt. Als gemeente kunnen we
eraan bijdragen dat de fundamentele waarden helder zijn. Zodat alle betrokkenen
voortdurend weten waar zij aan toe zijn, waar zij zelf verantwoordelijkheid
voor dragen en waar zij op kunnen worden aangesproken en afgerekend. En we
kunnen ons als gemeente ervoor inzetten dat migranten zich er ook gevoelsmatig
mee verbinden. Dit reikt verder dan een gesprek of een cursus en dan de kaders
van het COA.
De vraag is: hoe kunnen we dit als verantwoordelijk bestuurders van de gemeente concreet handen en voeten geven?
Wat doet het COA?
Je zou moeten beginnen met inzichtelijk
maken wat het COA precies doet:
-
Wat zijn de instructies
en regels op dit vlak van het COA?
-
Op welke momenten
voert het COA gesprekken met vluchtelingen en asielzoekers over de fundamentele
waarden?
-
Over welke
fundamentele waarden?
-
Vanaf wanneer en
tot wanneer is het COA hierbij betrokken?
-
Met welke partijen
werkt het COA hierin samen (bijv. Vluchtelingenwerk)? Hoe is de verdeling van
het werk?
-
Hoe wordt de
wijk/buurt, hoe worden vrijwilligers, scholen e.d. hierbij betrokken?
-
Welke middelen
worden hierbij gebruikt (gesprekken, cursussen, bijeenkomsten in de wijk,
lesmateriaal op school etc.)
-
Welke rol spelen
de vluchtelingen zelf hierbij?
-
Vindt er ook
monitoring plaats bij de vluchtelingen over in welke mate zij de fundamentele
waarden internaliseren? Zo ja, op welke wijze?
-
Aan wie wordt dit
gerapporteerd?
-
Wie neemt actie
als blijkt dat dat nodig is (wanneer is dat nodig?) en op welke wijze?
-
Hoe krijgt de
lokale gemeenschap en de gemeenteraad hier zicht op?
-
…
Wat kan de gemeente doen?
1. Met de
migranten: versterken van de gevoelsmatige verbinding met fundamentele waarden
Dit
is voor een deel afhankelijk van de informatie die de beantwoording van
voorgaande vragen volgt. Maar in principe kun je denken aan intensiever als
gemeente inzetten op activiteiten ten behoeve van de gevoelsmatige verbinding
van migranten met onze fundamentele waarden. Ook op andere plaatsen ontstaan
ideeën die deze behoefte versterken. Zo deelde minister Bussemaker op 25
januari mee dat in alle asielzoekerscentra voorlichting komt over rechten van
lhbt’s (lesbisch, homoseksueel, biseksueel en transgender), zie http://goo.gl/Z0AVey. De directeur van
Vluchtelingenwerk Nederland zei op zondag 24 januari in Nieuwsuur dat het
gesprek over de Nederlandse normen en waarden “een tandje meer mag” (zie http://wqd.nl/tv4U).
Wij
kunnen ons voorstellen dat dit gaat om kwalitatieve gesprekken, diepgang in
gesprekken en het voeren van een uitgebreide en indringende dialoog, maar ook
dat dit gaat om meer/vaker organiseren van bezoeken en activiteiten, met telkens
daaraan gekoppeld een gesprek over het belang van de fundamentele waarden en de
relatie met dat bezoek of die activiteit. Dit kan met vrijwilligers en
welzijnsorganisaties. Bijv.
-
Bezoeken van
verschillende kerkgemeenschappen en hierover gesprekken hebben. Afhankelijk van
hoe de gesprekken verlopen, vervolgbezoeken/- gesprekken.
-
Bezoeken van
verschillende scholen en hierover gesprekken hebben; afhankelijk van hoe de
gesprekken verlopen, vervolgbezoeken/- gesprekken.
-
Bezoeken van
verschillende sporten, zoals voetbal, hockey, tennis, handbal, korfbal (incl.
gemengde teams) en hierover gesprekken hebben. Afhankelijk van hoe de
gesprekken verlopen, vervolgbezoeken/-gesprekken.
-
Gesprekken met
vertegenwoordiger van COC, op bezoek bij een COC-activiteit, hierover
gesprekken voeren (zie bericht Bussemaker).
-
Intensiever
inzetten op het leren van de Nederlandse taal.
-
Het inzetten van
migranten die zich juist heel sterk verbonden voelen met de Nederlandse
fundamentele waarden bij gesprekken met migranten die hier nog bekend mee
moeten raken of die zich hiermee nog gevoelsmatig moeten verbinden.
-
…
2. Met de
gemeenteraad: als gemeentebestuur medeverantwoordelijkheid uitstralen door hier
in de openheid zo nu en dan het gesprek over te voeren.
Hierover
in de openheid het gesprek voeren betekent dat de gemeenteraad op de hoogte te
wordt gebracht van:
-
het beeld (en de
ontwikkeling van dit beeld) van de mate waarin de migranten in onze gemeente
zich verbonden voelen met onze waarden: hoe worden de activiteiten ervaren, hoe
vaak zijn vervolggesprekken of verdiepingen gewenst, tot welke resultaten leidt
dit?
-
Uitgangspunt is
dat wij als volksvertegenwoordigers een gevoel willen krijgen bij de mate
waarin migranten aangeven zich gevoelsmatig met de fundamentele waarde te
verbinden.
-
Daarnaast is het
belangrijk te weten of zich incidenten op dit terrein voordoen en hoe dit zich
ontwikkelt. Wat de VVD betreft zetten we deze incidenten af tegen de
totaalcijfers van de incidenten, zodat we hier een relatief en realistisch
beeld van krijgen.
- …
3. Met de inwoners: informeren van de inwoners en communicatie over hoe het gaat
De betrokkenheid van de gemeente kan daarnaast invulling krijgen door de inwoners van de gemeente hierover geregeld te informeren. Wat gaat goed, waar kunnen we nog verbeteren en willen we graag aan werken? En, niet in de laatste plaats, het betrekken van de migranten bij het informeren van de inwoners: hoe ervaren zij de voorlichting? Wat doen zij ermee? Hoe dragen zij bij aan de verdere invulling? Waar liggen de uitdagingen?
Het is van
essentieel belang dat we communiceren met de inwoners over hoe we hiermee bezig
zijn, wat we eraan doen, hoe we ernaar toe werken dat de culturen respectvol met
elkaar kunnen samenleven.