Voorzitter,
Vanuit de VVD Ede sta ik hier met gemengde gevoelens. Negatief, omdat we als gemeente geconfronteerd worden met grote structurele tekorten in het sociaal domein en de bedrijfsvoering. Positief, omdat er toch een sluitende begroting op tafel ligt waarin we de bodemreserve boven de afgesproken ondergrens houden en nog steeds ruimte hebben om ambities waar te maken die we in ons coalitieakkoord hebben vastgelegd. Maar dat gaat niet vanzelf…
POLITIEKE KEUZES
In de
begrotingsvergaderingen gaan we als Raad in gesprek over de keuzes die door het
College zijn gemaakt om ervoor te zorgen dat de tekorten ons als gemeente de
komende jaren niet op slot zetten. Deze keuzes zijn niet makkelijk en vragen
een goed debat waarbij een integrale afweging wordt gemaakt over alle
onderdelen van de begroting. Wij betreuren het dat bepaalde partijen al een
voorschot op deze discussie hebben genomen in de pers en via social media,
waarbij het terugdraaien van de lastenverlaging op de paspoorten als een soort
losstaand onderdeel naar boven is getild, terwijl het naar onze mening een
onderdeel is van een integrale afweging. Ik kom daar straks inhoudelijk nog
even op terug.
Politiek is ook: het maken van keuzes. Keuzes die niet altijd populair zijn. U weet dat wij als liberale partij een groot voorstander zijn van een kleine, krachtige overheid die ervoor zorgt dat haar inwoners de ruimte krijgen om zichzelf te ontwikkelen. Dat de gelden die wij van hen ontvangen, effectief en efficiënt worden besteed en dat we er ook voor zorgen dat die lasten zo laag mogelijk zijn (en blijven).
TEKORTEN
Een tekort van 10
miljoen binnen het sociaal domein en een structureel tekort van 2 miljoen in de
bedrijfsvoering om de organisatie slagvaardig te laten functioneren is een
groot probleem. Dat vraagt zowel om incidentele maatregelen op de korte termijn
waarbij we ingrepen doen die ervoor zorgen dat de tekorten worden aangepakt
alsook om structurele maatregelen waarmee we de financiële huishouding voor de
toekomst op orde krijgen.
De VVD is blij
dat het nieuwe College haar verantwoordelijkheid heeft genomen en diverse grote
ingrepen heeft gedaan om zoveel mogelijk zaken al binnen de diverse programma’s
op te lossen. Verder vindt de VVD het principe waarbij er gekozen is om
bepaalde ambities niet in de ijskast te zetten, maar wel eerst te gaan zoeken
naar dekking (nieuw voor oud), een goede keuze. Daarbij is het belangrijk dat
het College deze voorstellen bij de komende perspectiefnota heeft uitgewerkt,
zodat er voortvarend kan worden doorgepakt. Kan het College dat toezeggen?
LEGES OP PASPOORTEN/ID-BEWIJZEN
Dan komt
natuurlijk de vraag waarom het College de keus heeft gemaakt om de afgesproken
eenmalige lastenverlaging op de leges voor de paspoorten weer terug te draaien,
temeer omdat er feitelijk incidentele middelen worden gebruikt om de gaten in
de begroting te dichten. Meerdere partijen hebben daar al vragen over gesteld. Als
VVD willen we daar het volgende over zeggen. U weet dat wij het amendement van
D66 destijds ten volle hebben ondersteund en vinden dit een van die lastige
politieke keuzes zoals eerder besproken. Lastenverlichting voor onze inwoners is
voor de VVD een speerpunt en daar vinden wij D66 over het algemeen in het
debat.
Maar als VVD
begrijpen we de keus van het College wel. Feitelijk stoppen we 4,5 miljoen
terug in de begroting en zien dat als een incidentele impuls om de financiën
binnen de gemeente weer op orde te krijgen. Een dergelijke operatie kost naar
onze mening tijd en geld en is nodig om over 2-3 jaar weer een gezonde
organisatie te zijn met een gezonde begroting. Daarom zij wij ook blij dat de
afspraak uit het coalitieakkoord om de OZB niet te verhogen met de
inflatiecorrectie in het laatste jaar in de begroting staat. Daar hebben we dan
geld voor, maar niet voordat ons huishoudboekje weer op orde is gebracht. Een
duurzaam financieel perspectief. Uiteraard zijn wij altijd bereid om mee te
denken of we dit op een andere manier wel kunnen realiseren.
Voorzitter, graag
wil ik namens de VVD nog een aantal specifieke zaken uit de begroting onder de
aandacht brengen.
SOCIAAL DOMEIN
Zoals we al geconstateerd
hadden bij de bespreking van de perspectiefnota en nu ook weer bij de begroting
zijn de tekorten binnen het sociaal domein, en dan met name op het gebied van
jeugdzorg, de grootste uitdaging voor onze gemeente. Ondanks de reeds
gerealiseerde ombuigingen binnen het domein, vraagt het om een zeer kritische
blik naar de wijze waarop we onze zorg hebben ingericht, hoe we het inkopen en
of we geen zorg laten verdwijnen naar plekken waar het niet nodig is. Als VVD
zijn we van mening dat er een stuk verzakelijking nodig is, waarmee we proberen
meer grip te krijgen op het domein met behoud van de kwaliteit van zorg in onze
gemeente. De VVD wil graag van het
College weten op welke wijze deze verzakelijking zou kunnen worden doorgevoerd
in het sociaal domein.
WONEN
Op het gebied van
wonen wordt Ede een steeds aantrekkelijker gemeente. Positief voor de groei van
Ede, maar negatief voor de huizenprijzen en de druk op de woningmarkt.
Aanvullend blijft ook in onze gemeente de huisvestiging van specifieke
doelgroepen een grote uitdaging. Goede voorbeelden hiervan zijn de huisvesting
van arbeidsmigranten waar we eerder al over hebben gesproken, de aangepaste
woningen voor ouderen en de beschikbaarheid van woningen voor studenten. Het
devies van de VVD hierbij is ‘bouwen, bouwen, bouwen” om de benodigde ruimte te
creëren, maar ons gevoel uit de begroting is dat de urgentie enigszins
ontbreekt. Er wordt ingezet op portefeuillemanagement, het maken van afspraken
met diverse organisaties, afstemming, en het werken aan een nieuwe verordening.
Veel beleid, weinig uitvoering. Dit vertaalt zich ook in de begroting waar we
volgend jaar nog wel extra geld gaan besteden (aan beleid?), maar in 2020 en
2021 weer gaan afbouwen. Graag horen wij
van het College of het gevoel van urgentie met ons wordt gedeeld en wat zij
gaan doen om de huidige druk op de woningmarkt aan te pakken.
BEDRIJVENTERREINEN
Het is
fantastisch om te zien dat Ede een aantrekkelijk vestigingsklimaat heeft voor
bedrijven en de beschikbare ruimte op de bedrijventerreinen sneller wordt verkocht
dan verwacht. Dit heeft een gunstig effect op het resultaat zoals staat
beschreven in het Meerjarenperspectief Grondexploitaties (of specifieker, de
actualisatie daarvan in de MPG-lite). De VVD maakt zich echter wel zorgen dat
we in Ede op korte termijn geen ruimte meer hebben voor nieuwe bedrijven en dan
specifiek voor bedrijven die we hier graag zouden willen hebben, zoals
bijvoorbeeld foodgerelateerde bedrijven of lokale ondernemingen. Kan het College aangeven op welke wijze wij
enerzijds gebruik kunnen maken van het gunstig vestigingsklimaat, maar anderzijds
ook kunnen sturen op een duurzaam toekomstperspectief voor onze gemeente op het
gebied van bedrijventerreinen?
VEILIGHEID
Ten aanzien van
het programma Veiligheid is de VVD blij om te zien dat het College extra geld
heeft gereserveerd voor de aanpak van ondermijning in onze gemeente op basis
van het plan van aanpak dat is opgesteld. Hiermee wordt gewerkt aan een
continue alertheid om onze gemeente veilig en leefbaar te houden. Wij hopen dan
ook dat de inwoners snel worden meegenomen in de gevaren van ondermijning voor
de omgeving en vragen aan de portefeuillehouder om voortvarend met het plan aan
de slag te gaan en de resultaten jaarlijks aan ons terug te koppelen. Kan het College dat toezeggen?
Tot slot,
voorzitter, willen wij het College en de ambtelijke organisatie hartelijk
danken voor het vele werk en het meedenken over de benodigde ombuigingen die
nodig waren om deze sluitende begroting bij ons aan te bieden.
Wij zullen
eventuele voorstellen van andere partijen met zorg bekijken onder de voorwaarde
dat deze positief bijdragen aan een financieel gezonde gemeente en ruimte
blijven bieden aan ambities voor de toekomst van Ede. Er liggen mooie kansen en
die willen we blijven grijpen!
Wij zien uit naar de beantwoording van het College. Dank u wel.
De programmabegroting 2019-2022 is hier te bekijken: https://ede.begroting-2019.nl/
Wilt u de vergadering terugkijken, inclusief alle interrupties: https://ede.raadsinformatie.nl/bijeenkomst/439161/Politieke%20Dag%20Ede%2001-11-2018