Algemene beschouwingen - inbreng VVD

Op donderdag 1 november vond de eerste termijn plaats van de bespreking van de begroting voor de komende jaren. In dit bericht leest u onze bijdrage.

Voorzitter,

Vanuit de VVD Ede sta ik hier met gemengde gevoelens. Negatief, omdat we als gemeente geconfronteerd worden met grote structurele tekorten in het sociaal domein en de bedrijfsvoering. Positief, omdat er toch een sluitende begroting op tafel ligt waarin we de bodemreserve boven de afgesproken ondergrens houden en nog steeds ruimte hebben om ambities waar te maken die we in ons coalitieakkoord hebben vastgelegd. Maar dat gaat niet vanzelf…

POLITIEKE KEUZES

In de begrotingsvergaderingen gaan we als Raad in gesprek over de keuzes die door het College zijn gemaakt om ervoor te zorgen dat de tekorten ons als gemeente de komende jaren niet op slot zetten. Deze keuzes zijn niet makkelijk en vragen een goed debat waarbij een integrale afweging wordt gemaakt over alle onderdelen van de begroting. Wij betreuren het dat bepaalde partijen al een voorschot op deze discussie hebben genomen in de pers en via social media, waarbij het terugdraaien van de lastenverlaging op de paspoorten als een soort losstaand onderdeel naar boven is getild, terwijl het naar onze mening een onderdeel is van een integrale afweging. Ik kom daar straks inhoudelijk nog even op terug.

Politiek is ook: het maken van keuzes. Keuzes die niet altijd populair zijn. U weet dat wij als liberale partij een groot voorstander zijn van een kleine, krachtige overheid die ervoor zorgt dat haar inwoners de ruimte krijgen om zichzelf te ontwikkelen. Dat de gelden die wij van hen ontvangen, effectief en efficiënt worden besteed en dat we er ook voor zorgen dat die lasten zo laag mogelijk zijn (en blijven).

TEKORTEN

Een tekort van 10 miljoen binnen het sociaal domein en een structureel tekort van 2 miljoen in de bedrijfsvoering om de organisatie slagvaardig te laten functioneren is een groot probleem. Dat vraagt zowel om incidentele maatregelen op de korte termijn waarbij we ingrepen doen die ervoor zorgen dat de tekorten worden aangepakt alsook om structurele maatregelen waarmee we de financiële huishouding voor de toekomst op orde krijgen.

De VVD is blij dat het nieuwe College haar verantwoordelijkheid heeft genomen en diverse grote ingrepen heeft gedaan om zoveel mogelijk zaken al binnen de diverse programma’s op te lossen. Verder vindt de VVD het principe waarbij er gekozen is om bepaalde ambities niet in de ijskast te zetten, maar wel eerst te gaan zoeken naar dekking (nieuw voor oud), een goede keuze. Daarbij is het belangrijk dat het College deze voorstellen bij de komende perspectiefnota heeft uitgewerkt, zodat er voortvarend kan worden doorgepakt. Kan het College dat toezeggen?

LEGES OP PASPOORTEN/ID-BEWIJZEN

Dan komt natuurlijk de vraag waarom het College de keus heeft gemaakt om de afgesproken eenmalige lastenverlaging op de leges voor de paspoorten weer terug te draaien, temeer omdat er feitelijk incidentele middelen worden gebruikt om de gaten in de begroting te dichten. Meerdere partijen hebben daar al vragen over gesteld. Als VVD willen we daar het volgende over zeggen. U weet dat wij het amendement van D66 destijds ten volle hebben ondersteund en vinden dit een van die lastige politieke keuzes zoals eerder besproken. Lastenverlichting voor onze inwoners is voor de VVD een speerpunt en daar vinden wij D66 over het algemeen in het debat.

Maar als VVD begrijpen we de keus van het College wel. Feitelijk stoppen we 4,5 miljoen terug in de begroting en zien dat als een incidentele impuls om de financiën binnen de gemeente weer op orde te krijgen. Een dergelijke operatie kost naar onze mening tijd en geld en is nodig om over 2-3 jaar weer een gezonde organisatie te zijn met een gezonde begroting. Daarom zij wij ook blij dat de afspraak uit het coalitieakkoord om de OZB niet te verhogen met de inflatiecorrectie in het laatste jaar in de begroting staat. Daar hebben we dan geld voor, maar niet voordat ons huishoudboekje weer op orde is gebracht. Een duurzaam financieel perspectief. Uiteraard zijn wij altijd bereid om mee te denken of we dit op een andere manier wel kunnen realiseren.

Voorzitter, graag wil ik namens de VVD nog een aantal specifieke zaken uit de begroting onder de aandacht brengen.

SOCIAAL DOMEIN

Zoals we al geconstateerd hadden bij de bespreking van de perspectiefnota en nu ook weer bij de begroting zijn de tekorten binnen het sociaal domein, en dan met name op het gebied van jeugdzorg, de grootste uitdaging voor onze gemeente. Ondanks de reeds gerealiseerde ombuigingen binnen het domein, vraagt het om een zeer kritische blik naar de wijze waarop we onze zorg hebben ingericht, hoe we het inkopen en of we geen zorg laten verdwijnen naar plekken waar het niet nodig is. Als VVD zijn we van mening dat er een stuk verzakelijking nodig is, waarmee we proberen meer grip te krijgen op het domein met behoud van de kwaliteit van zorg in onze gemeente. De VVD wil graag van het College weten op welke wijze deze verzakelijking zou kunnen worden doorgevoerd in het sociaal domein.

WONEN

Op het gebied van wonen wordt Ede een steeds aantrekkelijker gemeente. Positief voor de groei van Ede, maar negatief voor de huizenprijzen en de druk op de woningmarkt. Aanvullend blijft ook in onze gemeente de huisvestiging van specifieke doelgroepen een grote uitdaging. Goede voorbeelden hiervan zijn de huisvesting van arbeidsmigranten waar we eerder al over hebben gesproken, de aangepaste woningen voor ouderen en de beschikbaarheid van woningen voor studenten. Het devies van de VVD hierbij is ‘bouwen, bouwen, bouwen” om de benodigde ruimte te creëren, maar ons gevoel uit de begroting is dat de urgentie enigszins ontbreekt. Er wordt ingezet op portefeuillemanagement, het maken van afspraken met diverse organisaties, afstemming, en het werken aan een nieuwe verordening. Veel beleid, weinig uitvoering. Dit vertaalt zich ook in de begroting waar we volgend jaar nog wel extra geld gaan besteden (aan beleid?), maar in 2020 en 2021 weer gaan afbouwen. Graag horen wij van het College of het gevoel van urgentie met ons wordt gedeeld en wat zij gaan doen om de huidige druk op de woningmarkt aan te pakken.

BEDRIJVENTERREINEN

Het is fantastisch om te zien dat Ede een aantrekkelijk vestigingsklimaat heeft voor bedrijven en de beschikbare ruimte op de bedrijventerreinen sneller wordt verkocht dan verwacht. Dit heeft een gunstig effect op het resultaat zoals staat beschreven in het Meerjarenperspectief Grondexploitaties (of specifieker, de actualisatie daarvan in de MPG-lite). De VVD maakt zich echter wel zorgen dat we in Ede op korte termijn geen ruimte meer hebben voor nieuwe bedrijven en dan specifiek voor bedrijven die we hier graag zouden willen hebben, zoals bijvoorbeeld foodgerelateerde bedrijven of lokale ondernemingen. Kan het College aangeven op welke wijze wij enerzijds gebruik kunnen maken van het gunstig vestigingsklimaat, maar anderzijds ook kunnen sturen op een duurzaam toekomstperspectief voor onze gemeente op het gebied van bedrijventerreinen?

VEILIGHEID

Ten aanzien van het programma Veiligheid is de VVD blij om te zien dat het College extra geld heeft gereserveerd voor de aanpak van ondermijning in onze gemeente op basis van het plan van aanpak dat is opgesteld. Hiermee wordt gewerkt aan een continue alertheid om onze gemeente veilig en leefbaar te houden. Wij hopen dan ook dat de inwoners snel worden meegenomen in de gevaren van ondermijning voor de omgeving en vragen aan de portefeuillehouder om voortvarend met het plan aan de slag te gaan en de resultaten jaarlijks aan ons terug te koppelen. Kan het College dat toezeggen?

Tot slot, voorzitter, willen wij het College en de ambtelijke organisatie hartelijk danken voor het vele werk en het meedenken over de benodigde ombuigingen die nodig waren om deze sluitende begroting bij ons aan te bieden.

Wij zullen eventuele voorstellen van andere partijen met zorg bekijken onder de voorwaarde dat deze positief bijdragen aan een financieel gezonde gemeente en ruimte blijven bieden aan ambities voor de toekomst van Ede. Er liggen mooie kansen en die willen we blijven grijpen!

Wij zien uit naar de beantwoording van het College. Dank u wel.


De programmabegroting 2019-2022 is hier te bekijken: https://ede.begroting-2019.nl/

Wilt u de vergadering terugkijken, inclusief alle interrupties: https://ede.raadsinformatie.nl/bijeenkomst/439161/Politieke%20Dag%20Ede%2001-11-2018