Bekijk hier de bijdragen van de VVD in de eerste en tweede termijn van het bespreken van de begroting.
Wellicht ter overvloede: De coalitiepartijen SGP, Christenunie, Gemeentebelangen, CDA en PvdA hebben vóór de begroting gestemd. Zij vonden het kennelijk geen probleem om alvast geld op te halen bij de inwoners en ondernemers...
Ps. Ons amendement "Schrappen versneld toewerken verhogen afvalstoffenheffing" heeft het wel gehaald. Helaas een spreekwoordelijke druppel op de gloeiende plaat.
Bijdrage eerste termijn (24 oktober)
Voorzitter,Ik kan het niet echt anders zeggen, maar ik ben echt boos. En met mij vele inwoners, ondernemers en collega’s in de raad…
Bij de behandeling van de programmabegroting van vorig jaar heb ik al mijn teleurstelling uitgesproken over de wijze waarop het college omging met haar inwoners en ondernemers. En dan met name ten aanzien van het kennelijk niet willen onderkennen van de moeilijke economische tijden waarin zij zich bevonden en ondanks dat toch een flinke lastenverhoging doordrukken om de vele ambities te kunnen blijven betalen.
Helaas maakt het college het dit jaar nog veel bonter.
Bij de perspectiefnota werd er wederom uitgebreid gesproken over het ‘ravijn’, de financiële uitdaging waar alle gemeentes mee te maken krijgen door onzekerheid over de inkomsten vanuit het Rijk, en dat we het zwaar gaan krijgen. Desalniettemin werden er wel weer voorstellen gedaan met een behoorlijk prijskaartje zoals bijvoorbeeld het (eerder benoemde) nieuwe zwembad.
Vlak voor de besluitvorming van de perspectiefnota op 11 juli ontvingen we op 9 juli van het college een memo over de wijze waarop we het proces richting ombuigingen zouden gaan vormgeven. ‘Samen’ met elkaar toewerken naar een gebalanceerd plan waarmee we de financiële opgave te lijf konden gaan, waarover we dan bij de perspectiefnota van komend jaar integraal zouden kunnen besluiten. Inclusief een enquête die in oktober onder de inwoners zou worden verspreid om ‘mee te denken’ over de bezuinigingen.
Maar na het zomerreces bleek het ineens allemaal anders en bleken er toch alvast grote lastenverhogingen nodig vanaf januari (zonder dat we ook maar ergens hebben geprobeerd om de broekriem aan te halen). 13,5% verhoging van de OZB, 62% verhoging van de parkeertarieven, 15% verhoging van de forensenbelasting en ook nog een extra verhoging van de afvalstoffenheffing (ondanks dat we daar nog specifieke afspraken ten aanzien van kostendekkendheid over hadden gemaakt).
Geen gesprek met de raad, geen echt gesprek met de ondernemers, geen gesprek met de inwoners. Nee, gewoon met droge ogen aangekondigd tijdens een 5 minuten durende presentatie van de programmabegroting op donderdag 3 oktober. Keihard en ronduit schokkend!
U snapt, we hebben hierover een hoop vragen…
Wat is er nou precies veranderd tussen 9 juli en medio september (2 maanden inclusief de zomervakantie) dat ervoor heeft gezorgd dat het college deze route heeft gekozen?
Was de memo bij de Perspectiefnota eigenlijk bedoeld om de raad gerust te stellen om akkoord te gaan met een perspectiefnota waarin alvast een paar stevige claims werden gelegd op de toekomst? Lees: “Maak u niet druk, we gaan het zorgvuldig doen en het komt allemaal wel goed?”
Het college had er ook voor kunnen kiezen om op de rem te trappen ten aanzien van de uitgaven. Waarom ligt er geen enkel voorstel om nu alvast te bezuinigen als de druk zo hoog is? Is daar überhaupt wel naar gekeken?
We hadden eerder afgesproken dat bij de bespreking van de ombuigingen alles ‘afweegbaar’ zou zijn en er ‘geen heilige huisjes’ waren? Is dat nu nog steeds het geval? Of geldt dat alleen voor de inkomstenkant?
En waarom koos het college ervoor om de inwoners en ondernemers nu alvast als ‘geldautomaat’ te gebruiken, terwijl de economische tijden nog steeds ongunstig zijn. Waarom geen andere ‘rem’ gekozen als het geld kennelijk zo hard nodig was? Misschien even geen nieuw zwembad de komende periode (om maar een voorbeeld te noemen)
U snapt, het vertrouwen in een zorgvuldig proces is toch wel tot een dieptepunt gedaald…
Ten aanzien van de inhoud zijn er een paar grote zaken die zorgen voor de huidige situatie:
- Onzekerheden ten aanzien van de inkomsten van het Rijk
- Een enorme reservering voor de toekomstige gebiedsontwikkelingen
- Uit de hand lopende kosten in de jeugdzorg
De onzekerheden ten aanzien van de inkomsten kunnen we niet wegnemen. Het ‘ravijn’ is er en we hopen dat de soep niet zo heet gegeten wordt. Natuurlijk moeten we daar wel op acteren, alhoewel we met onze enorme reserve best wat klappen kunnen opvangen.
Bij de septembercirculaire zien we ook alweer wat correcties (net zoals bij de meicirculaire) en die kunnen we inzetten om eventuele gaten op te vangen, zonder direct bij de inwoners en ondernemers aan te kloppen. Wij overwegen diverse amendementen om de geplande (extra) lastenverhogingen zoals de OZB-verhoging, parkeerbelastingen en afvalstoffenheffing van tafel te krijgen en (zoals afgesproken) integraal mee te nemen in het totale pakket aan ombuigingen bij de komende perspectiefnota.
De reservering voor de gebiedsontwikkeling is heel erg fors en zet ons klem op allerlei andere gebieden. Wat ons betreft zouden we kritisch moeten kijken naar de hoogte van de reserve en de wijze waarop we dat aanwenden. Wij overwegen een amendement om de reserve te verlagen.
Dan de jeugdzorg, een terugkerend probleem van overschrijdingen en extra benodigd budget.
Wat zijn de plannen van het college om meer controle te krijgen op de uitgaven en voorspelbaarheid van de begroting op dit gebied?
Voorzitter,
Hopelijk begrijpt u mijn boosheid en teleurstelling en gaan we de komende maanden richting de perspectiefnota anders met elkaar om.
Ik zou nog op heel veel andere zaken kunnen ingaan, maar dat zou voor mij nu alleen maar afwijken van de kern van mijn boodschap.
College, hou je aan het afgesproken proces!
Laten we toewerken naar een integraal plan voor onze bezuinigingen en haal die onzalige lastenverhoging in deze begroting van tafel!
En is het dan tóch nodig om extra geld te vinden voordat we het hele pakket met maatregelen integraal bespreken in juni 2025, kom dan met voorstellen om ergens op de rem te trappen in plaats van het alvast op te halen bij onze Edenaren!
Dank u wel
Bijdrage tweede termijn (14 november)
Voorzitter,
Mijn humeur is er na de beantwoording van het college niet echt beter op geworden…
Temeer omdat wel duidelijk is geworden dat dit college geen echte keuzes durft te maken, tot nu toe blijft volharden in deze absurde verhogingen, en van mening is dat ze dit proces wél zorgvuldig conform afspraak met de raad aan het doorlopen zijn.
Daarom dienen we uiteraard het amendement over het schrappen van de OZB-verhoging mee in, inclusief de benodigde structurele dekking door het nieuwe zwembad vooralsnog te schrappen uit de begroting. Het amendement zal straks worden ingediend en toegelicht door de heer Görgülü.
Daarnaast hebben we nog twee eigen amendementen om de extra verhoging van de afvalstoffenheffing en 62% verhoging van de parkeertarieven van tafel te halen.
Amendement afvalstoffenheffing
Onze inwoners worden nog steeds hard geraakt door de inflatie, prijsstijgingen en de hoge energiekosten. Ondanks deze onzekere tijden wil het college versneld toewerken naar een kostendekkende afvalstoffenheffing door het tarief met 5,2% extra te verhogen in 2025.
Dit levert de gemeente een incidenteel voordeel op van 250k.Ondanks het feit dat de indieners begrijpen dat het slechts een beperkte absolute stijging betekent voor onze inwoners, vinden wij het van belang dat het college zich houdt aan de afspraken zoals eerder gemaakt bij de vorige begroting.
Daarnaast geeft het college aan in de beantwoording van de technische vragen en tijdens de 1e termijn dat het alleen maar versneld wordt doorgevoerd om een gat van 250k in de begroting te dichten. Wij vinden het niet correct om die rekening direct bij de inwoners neer te leggen.
Daarom stellen de indieners voor om de stijging door te voeren door middel van de eerder afgesproken fasering.
De dekking kan worden gevonden in de algemene reserve waarbij we de extra middelen vanuit de septembercirculaire kunnen inzetten.
Het dictum luidt:
De gemeenteraad besluit beslispunt 1.f. als volgt te wijzigen:
- kennis te nemen van de meerjarenraming 2026-2028 en het besluit ten aanzien van de extra stijging van de afvalstoffenheffing in 2025 te schrappen en de stijging volgens de eerder besloten fasering door te voeren in de periode 2025-2026.
En verzoekt het college:
- de Programmabegroting en de verordening Afvalstoffenheffing 2025 in lijn met deze wijziging aan te passen.
Amendement schrappen verhoging parkeerbelasting
De raad en het college hebben afgesproken een gezamenlijk voorstel te maken voor een totaalpakket aan maatregelen om de financiële uitdagingen als gevolg van het ravijnjaar op te lossen. Dit pakket omvat bezuinigingen en (waarschijnlijk) ook lastenverhogingen.
Omdat onze inwoners en ondernemers nog steeds hard geraakt worden door de inflatie, prijsstijgingen en de hoge energiekosten, maar we als gemeente ook door willen bouwen aan een toekomstbestendig Ede met ambitie, hebben we afgesproken om de tijd te nemen voor het ontwikkelen van een plan, de inwoners en ondernemers erbij te betrekken, en de maatregelen integraal te bespreken bij de perspectiefnota in het voorjaar van 2025.
Ondanks deze eerder gemaakte afspraak komt het college toch al met een pakket aan lastenverhogingen voor 2025 waaronder een 62% verhoging van het dagtarief parkeren. Een deel van de verhoging (EUR 0,50 per dagkaart) wordt gestort in een toekomstig mobiliteitsfonds maar een groot deel wordt gebruikt om de financiële tekorten in de begroting te dichten. Hiermee verwacht het college structureel 495k meer opbrengsten.Daarnaast zijn de ondernemers in Ede centrum niet betrokken bij de verhoging (anders dan door geïnformeerd te worden dat het college voornemens is deze verhoging door te voeren).
Daarom stellen de indieners voor om deze stijging nu niet door te voeren maar integraal af te wegen bij de komende perspectiefnota zoals eerder is afgesproken. Een eventuele opbouw van een mobiliteitsfonds hoort ook bij deze integrale afweging.
De gemiste inkomsten kunnen worden gedekt uit de structurele meevallers uit de septembercirculaire.
Het dictum luidt:
De gemeenteraad besluit beslispunt 1.f. als volgt te wijzigen:
- kennis te nemen van de meerjarenraming 2026-2028, en het besluit voor de stijging van de parkeerbelasting en genoemde bijdrage aan het mobiliteitsfonds te schrappen.
En verzoekt het college:
- de begroting en de belastingverordening Parkeerbelasting 2025 in lijn met deze wijziging aan te passen.
Tot slot
Dan tot slot nog een opmerking over de beloofde inwonersparticipatie ten aanzien van de voorgenomen bezuinigingen.
In de enquête van 74 vragen wordt ook de vraag gesteld of mensen het eens zijn met een aantal stellingen, waaronder de vraag of de OZB en de parkeerbelasting omhoog mogen. Er wordt alleen niet bij verteld dat er nu al een besluit voorligt om de OZB met 13,5% te verhogen en de parkeertarieven met 62%.
Vindt het college dit een goede en eerlijke manier om de inwoners te bevragen over dit ingewikkelde onderwerp of kunnen we eigenlijk wel samen concluderen dat dit toch neigt naar een vorm van schijnparticipatie? Graag uw reactie.
Hopelijk worden onze amendementen aangenomen en gaan we het proces tot aan de perspectiefnota wél zorgvuldig lopen, om uiteindelijk met een afgewogen verhaal naar onze inwoners en ondernemers terug te komen, gedragen door de hele raad.
Dank u wel.
Ook de Edese Vos heeft nog een interview met onze fractievoorzitter aan de begroting gewijd: https://edesevos.nl/bart-omlo-college-verhoogt-lasten-voor-inwoners-kunnen-meepraten/