VVD inbreng bij de bespreking van Convenant 2014 - 2018

Vooraf onze complimenten met het mooie gedicht en de trefzekere vergelijking door het nieuwe college van het convenant met Saturnus. 

Deze planeet bestaat immers voor ruim 90% uit waterstofgas, een vluchtige en explosieve substantie. Dit geldt ook voor de tekst die is opgeleverd.
De eigen typering van het nieuwe beleid is wel geheel andere koek dan de meer aardse visies van een bruisend of zelfs zinderend Ede, zoals Youp van het Hek onze gemeente onlangs spottend typeerde.

Nu onze aandacht voor de aanhangsel van het gedicht: Het convenant.... 

Vanuit liberale optiek gaat de VVD fractie in op enkele items uit het gedicht met aanhangsel, wat door het nieuwe college met convenant betiteld is.

Foodvalley en werkgelegenheid

Net als de VVD vindt het nieuwe college de samenwerking binnen Food Valley van groot belang voor de welvaart en het welzijn in onze regio. Daar zijn wij blij mee. Voor de VVD is Food Valley met de universiteit van Wageningen als internationale spil, essentieel voor het scheppen van nieuwe banen in alle sectoren van de vallei-economie. Ook voor Ede! Wij vinden de paragraaf over werkgelegenheid in het convenant echter sterk onderbelicht. Wij hadden veel meer concrete voorstellen verwacht zoals kwalitatieve versterking van de afdeling economische zaken, gericht acquisitiebeleid, vermindering van regelgeving, goede afstemming tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt en het instellen van één regionaal ondernemers loket. De VVD wil slagvaardige actie, geen wazige verhalen.

 

Het sociaal domein

MdV, het sociaal domein en de onduidelijkheid over de voorgenomen overdracht van Rijk- en provincietaken naar de gemeenten, de z.g. transitieprocessen, leidt overal tot onduidelijkheid en onzekerheid. Wij voorzien dit ook in Ede, zeker nu drie wethouders, waaronder een coördinerend wethouder, zich in voortdurend onderling overleg hiermee bezig gaan houden. Dit college produceert in dit domein vanaf de start al bestuurlijke chaos en moet dan vervolgens externen inhuren om de uitvoering weer in goede banen te leiden. Over verspilling van geld en tijd gesproken.

Het vertrekpunt voor het sociaal domein, waarvoor in dit convenant zou zijn  gekozen, is de VVD niet duidelijk. Wij begrepen van de fractie van Gemeente Belangen dat zij alleen met deze coalitie zou meedoen als de visie op het sociale beleid van het vorige college in tact zou blijven. Met als rode draad: niemand zakt door het ijs, en geen algemene standaard regels, maar maatwerk voor iedereen die het echt nodig heeft.

De Christen Unie daarentegen heeft er nooit een geheim van gemaakt, dat zij  het sociale beleid van het vorige college ronduit slecht vond: geen aandacht voor mensen maar voor stenen, was een veel gehoorde klacht uit die kring. Kortom met de Christen Unie in een college, zou het echt heel anders toegaan.

MdV: er zullen bij de totstandkoming van het convenant met betrekking tot het sociaal domein ongetwijfeld moeilijke afwegingen en keuzes gemaakt zijn, gelet op de strijdige visies tussen de coalitiepartijen onderling. De VVD fractie kan dat echter uit de vage bewoordingen in het convenant niet opmaken en hoort graag zowel van de fractie van Gemeente Belangen als die van de Christen Unie, welke beleidsvisie nu leidend is voor het nieuwe college. Concreet: wat is er door dit college onder invloed van de Christen Unie gewijzigd in het beleid dat door de vorige gemeenteraad is goedgekeurd, waarom en met welke professionele, organisatorische en financiële consequenties?


Zondagopenstelling
MdV: de zienswijze van het nieuwe college op dit onderwerp in het convenant, is voor ons onbegrijpelijk. 
Enerzijds willen de collegepartijen de zondagopenstelling van culturele en recreatieve evenementen stimuleren. Dat juichen wij als VVD toe.

Het nieuwe college zegt in dit verband welwillend te staan jegens openstelling op zondag van Cultura, inclusief de stadswinkel en de bibliotheek. Cultura en de stadswinkel zijn overigens op zondag al open, daar is geen toestemming meer voor nodig. Die toestemming is er ook voor de bibliotheek. Alleen ontbrak tot nog toe de subsidie om de openstelling ook feitelijk mogelijk te maken. 
Uit de expliciete vermelding dat het nieuwe college welwillend staat tegenover zondagopenstelling van de bibliotheek, leiden wij af dat hiervoor de benodigde subsidie zal worden toegekend.


Haaks hierop echter staat het collegevoornemen met betrekking tot het “stimuleren” van de detailhandel. Zondagopenstelling van winkels wordt in het convenant vooruitgeschoven. Het voorstel van het college in dit verband is om een groots onderzoek uit te voeren, een raadgevend referendum onder burgers te organiseren en daarbij ook de mening van het winkelpersoneel te vragen. 
Wat een vertraging en wat een verschrikkelijke geldverspilling: weer een onderzoek met dikke rapporten als excuus om geen beslissingen te hoeven nemen. 
Waar dit toe leidt? Joost mag het weten. En wie dit zal betalen: ongetwijfeld zoete lieve Gerritje. Alleen woont hij dit keer niet in Den Bosch, maar als belastingplichtige burger in Ede. 
Gelet op de snelle negatieve ontwikkelingen en sombere retail vooruitzichten is één ding zeker: tegen de tijd dat onder leiding van dit nieuwe college, alles door iedereen in Ede over winkelopenstelling op zondag gezegd is, zijn er in het Edese centrum geen winkels meer om open te stellen.

MdV: de VVD kan het nieuwe college in haar wijsheid niet volgen.
Waarom in het ene geval (cultuur en grote evenementen) zondagopenstelling toestaan en in het andere geval (winkels) op de rem gaan staan en vertragen? Waarom winkelopenstelling op zondag, niet gewoon aan de ondernemers en de consumenten overlaten. Immers, als burgers niet op zondag willen winkelen, dan houden ondernemers die winkels toch niet open. Leg de keuze waar die thuis hoort: bij de burgers en ondernemers zelf en ga als gemeentebestuur niet lopen betuttelen en regelen. Waarom mag overigens het nieuwe giga grote fietspaleis wel op zondag open en de Mediamarkt en de supermarkten in het centrum niet?

MdV: dit college zegt van zichzelf dat zij geen regelende maar een stimulerende, faciliterendeoverheid wil zijn. Uit het convenant blijkt hier niets van.

De VVD levert een concrete bijdrage ter ondersteuning van onze middenstand, door het indienen van een motie met als strekking om de zondagopenstelling van winkels mogelijk te maken. In combinatie met een actieve horeca kan dit een grote stimulans geven tot een meer levendig en gezellig stadsbeeld waardoor onze burgers hun vertier graag in Ede en niet elders zoeken en ook niet zoals nu het geval is, tijdens het weekeinde in andere steden gaan shoppen.


Kerntakendiscussie en bezuinigingen
MdV: het convenant spreekt in dit kader alleen maar over gesprekken en discussies met de Edese bevolking. De nieuw te benoemen wijkwethouders krijgen als hoofdtaken om verbindend en communicatief bezig te zijn. Dit lijkt de start van een andere manier van denken en handelen voor de gemeente en de inwoners, zo wordt gesteld. Maar wat het doel is van deze nieuwe laag ambtelijke bestuurders en hun professionele ondersteuners is volstrekt duister. Dit geldt ook voor de resultaatverantwoordelijkheden, rapportagelijnen en financiering van deze nieuwe categorie hulpverleners. Er wordt slechts vermeld dat de gemeentebegroting niet alles bepalend is voor de beleidsruimte. Enerzijds is sprake van een straffe bezuinigingsronde in de gemeentelijke  organisatie, anderzijds komt er via nieuw beleid een extra decentrale bestuurslaag bij, waar weer extra geld voor nodig is. 
MdV: wat een gebrek aan transparantie en consistentie in het bezuinigingsbeleid van dit nieuwe college. Volgens mij kakelt en orakelt het convenant maar wat.

MdV: volgens het convenant zal er overigens wel degelijk bezuinigd worden, maar vooral door een andere rolinvulling door de gemeente: namelijk van regulerend naar faciliterend. Maar wat hiermee precies bedoeld wordt, blijft een raadsel.
Overigens, ook over deze voorgenomen koerswijziging gaat het nieuwe college eerst met iedereen in gesprek. Dat gaat uiteraard extra geld en tijd kosten.
En dat, terwijl voor de begroting 2015 al € 2 miljoen besparing is ingepland.
 

Onze conclusie op voorhand is, dat als de taakstellende bezuinigingen niet worden gehaald, de belastingen moeten worden verhoogd om de begroting sluitend te krijgen. De Edese burgers en ondernemers fungeren in dit verband als melkkoeien en gaan opdraaien voor het experimenteren door dit college met een nieuwe bestuursstijl. En dat in een economisch zeer moeilijke tijd waarin iedereen moet knokken om het hoofd boven water te houden. Bovendien zijn de voordelen en risico’s van deze faciliterende werkwijze niet in beeld gebracht, nog afgezien van de benodigde nieuwe competenties die de gemeenteambtenaren zich op stel en sprong eigen moeten maken. En dat na de huidige ingrijpende reorganisatie, die nu vrijwel voltooid is en al forse wijzigingen in de taakstelling en competenties van de mensen en de organisatie heeft betekend. Hoe kunnen de voordelen hiervan benut worden als de organisatie dadelijk weer op de schop genomen wordt.

Kortom,vanuit bestuurlijk oogpunt wordt met deze nieuwe aanpak een riskante situatie voor gemeentelijk Ede gecreëerd, waar door het oude college eindelijk orde op zaken was gesteld.
 

MdV: moeten wij dit nu betitelen als bestuurlijke onkunde, luchtfietserij of een combinatie van beide? 

MdV: de VVD wil het nieuwe college op het punt van bezuinigen graag terwille zijn met een voorbeeldstellende motie die direct tot een concrete bezuiniging leidt. Een motie die geheel in lijn is met de eerder door de ChristenUnie en D66 geuite wens om een duidelijke relatie te leggen tussen forse bezuinigingen in de gemeentelijke organisatie en de post wethoudersalarissen. Anders gezegd, om een concrete bezuinigingsrelatie tot stand te brengen tussen de portemonnee van de gemeenteambtenaren en die van de wethouders.
De VVD motie behelst een verlaging van de wethoudersalarissen met 20%. 
We betalen dan voor 5 wethouders de prijs van 4. Over de motie zal hoofdelijke stemming worden aangevraagd

Ter afronding

We sluiten het boek over de geboorte van dit nieuwe bestuurscollege af met de volgende raadgeving: wie als politiek bestuurder zonder eergevoel handelt, mag niet op respect rekenen. Vertrouwen beschamen is in een oogwenk gebeurd,vertrouwen terugwinnen is een moeizaam proces. Ook in Ede.

Politiek inhoudelijk zal de VVD constructief zakelijk oppositie voeren: op de bal en niet op de man. Met één doel voor ogen: de welvaart en het welzijn dienen van onze gemeente en haar inwoners. Met een vangnet voor hen die willen, maar niet kunnen. 
Wij doen dit vanuit liberaal perspectief, kaderstellend op basis van de visie en ambitie in ons verkiezingsprogramma en het document Ede 2025.  
Het nieuwe college zullen we indringend maar collegiaal toetsen op consistentie en competentie in haar beleid en de uitvoering en handhaving ervan.

MdV: tot besluit: het nieuwe college hanteert de metafoor van Saturnus. Wij vinden dit een gedurfde en rake zelftypering. Dit convenant en dit nieuwe college roepen inderdaad een beeld op dat net zo vluchtig en explosief is als deze planeet. 
Dat is blamerend voor alles wat het vorige college, samen met de raad, tot stand gebracht heeft. Erger nog: het is slecht voor de toekomst van onze volwassen burgers en die van onze kinderen.

Wij eindigen met een welgemeend advies van alle brandweerkorpsen ter wereld aan onze burgemeester: Cees, ga vanaf nu op grote afstand, buiten en helemaal in je eentje een sigaretje roken.  

 

Voorzitter, ik dank U wel